ΜΕΤΑ ΑΠΟ 1973 ΧΡΟΝΙΑ

ΜΕΤΑ ΑΠΟ 1973 ΧΡΟΝΙΑ


΄΄Λοιπόν πως φτάσαμε ως εδώ και πότε θα αλλάξει ο κόσμος ;΄΄ αναρωτήθηκε ο Δάσκαλος και Ποιητής Τάσος Λειβαδίτης. Πριν 1973 χρόνια το Πολυτεχνείο αποτέλεσε ένα από τα ιστορικότερα γεγονότα του εικοστού αιώνα. Ο ιστορικός της εποχής του 3946 μ. Χ ,προσπαθεί να κωδικοποιήσει , να ερμηνεύσει και να αναλύσει το συγκεκριμένο συμβάν , αντλώντας πληροφορίες από οπτικοποιημένα ντοκουμέντα , από έντυπα της εποχής και από τις επετείους της μεταπολίτευσης. Ο ‘’Θουκυδίδης ‘’ της εποχής του 3946 , σκέφτηκε να ξεκινήσει πρώτα από τις επετείους της μεταπολιτευτικής γενιάς και κατόπιν να πλαισιώσει την έρευνά του με το αρχαϊκό ,το άμεσο υλικό της εποχής του 1973.
Ανέτρεξε στα αρχεία και παρατήρησε πολιτικούς να αναφωνούν μεγαλόφωνα , όμορφα και συγκινητικά λόγια για όσους αγωνίστηκαν για ψωμί , παιδεία και ελευθερία. Τα τύμπανα της επίσημης κρατικής μπάντας χτυπούν με έντονο ρυθμό , σαν να προσπαθούν να θυμίσουν στους ευρισκόμενους τον σκοπό της συγκέντρωσης. Τριγύρω από το κτίριο οι μικροπωλητές πωλούν κόκκινα τριαντάφυλλα , πλαστικές σημαίες και μπαγιάτικο χοτ-ντογκ. Οι περισσότεροι που θυσίασαν την ζωή τους για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας , δεν συμμετέχουν στις επετείους αλλά παραμένουν ενεργοί πολίτες μέσα στον μικρόκοσμο τους. ΄΄Αλήθεια γιατί ;΄΄ , διερωτάται ο ιστορικός. Οι φοιτητές συντηρώντας το ηθικό χρέος συγκεντρώνονται ,συζητούν και διεκδικούν όσα διεκδικούσαν οι τότε συνάδελφοι τους.΄΄ Αλήθεια γιατί ;΄΄ , διερωτάται ο ιστορικός.΄΄ Μετά από τόσα χρόνια , ακόμη να πραγματοποιηθούν τα αιτήματα τους ; ΄΄. H απελπισία και ο θυμός των νέων παραμένει εντονότερος , η παιδεία ερωτοτροπεί με ιδιωτικά συγκροτήματα ,οι δάσκαλοι και οι καθηγητές είναι λίγοι και δεν καλύπτουν όλες τις λειτουργικές ανάγκες ,τα σχολικά εγχειρίδια αλλάζουν με πολιτικούς και όχι με παιδαγωγικούς κανόνες και τα παιδιά παραμένουν υπνωτισμένα μέσα στην ανυπαρξία της ίδιας της ζωής τους. Ο ιστορικός διαβάζει τα έντυπα με τις προγραμματικές δηλώσεις της μεταπολιτευτικής γενιάς και εντυπωσιάζεται από τα όνειρα ,τις προσδοκίες και τις κοινωνικοπολιτικές αλλαγές που πρόκειται να συντελεστούν. Ανατρέχει στα αποτελέσματα αυτών των εξαγγελιών και διαπιστώνει πως σχεδόν τίποτα δεν πραγματοποιήθηκε ,αν και η τεχνολογία αναπτύχθηκε , και οι πλούσιοι έγιναν πλουσιότεροι. Οι δρόμοι πάλι γέμισαν με πανό και σημαίες. Η ιστορική μνήμη παραμένει χαραγμένη στην συνείδηση μας και αποτελεί το εφαλτήριο για νέους αγώνες που θα χαράξουν πολιτικούς δρόμους. Aς μην επαληθεύσουμε τον ιστορικό του μέλλοντος .Εμείς , όλοι να μην προδώσουμε ξανά τα ιδανικά των μαχητών της Δημοκρατίας και της σημασίας του Πολυτεχνείου. Ποτέ δεν είναι αργά , όμως κάθε στιγμή που περνά με αδιαφορία , θα επιβεβαιώνουμε όλους όσοι το αντιπαρατίθενται. ΄΄Λοιπόν πως φτάσαμε ως εδώ και πότε θα αλλάξει ο κόσμος ;΄΄.

ΑΘΑΝΑΤΗ ΕΙΣΑΙ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΨΥΧΗ ΜOY ΒΑΒΩ

ΑΘΑΝΑΤΗ ΕΙΣΑΙ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΨΥΧΗ ΜOY ΒΑΒΩ

ΣΑΝ ΝΑ ΜΗ Σ ΕΧΑΣΑ ΠΟΤΕ ΝΑΜΑΣΤΕ ΠΑΛΙ
ΟΛΑ ΕΧΟΥΝ ΜΕΙΝΕΙ ΟΠΩΣ Τ ΑΦΗΣΕΣ ΠΡΙΝ ΧΡΟΝΙΑ
Ο ΜΑΥΡΟΣ ΟΚΤΩΒΡΗΣ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΘΑ ΑΦΑΝΙΣΕΙ
ΤΗΝ ΜΟΡΦΗ ΣΟΥ ΠΟΥ ΑΝΑΠΝΕΕΙ ΑΙΩΝΙΑ.

ΠΩΣ ΝΑ ΞΕΧΑΣΩ ΤΗΝ ΑΘΩΑ ΤΗΝ ΜΑΤΙΑ ΣΟΥ
ΤΑ ΣΤΟΡΓΙΚΑ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗΣ ΛΟΓΙΑ
ΜΑ ΠΙΟ ΠΟΛΥ ΤΗΝ ΟΜΟΡΦΗ ΚΑΡΔΙΑ ΣΟΥ
ΠΟΥ ΜΕ ΟΔΗΓΕΙ ΚΑΙ ΘΑ ΜΕ ΟΔΗΓΕΙ ΑΙΩΝΙΑ.

ΣΑΝ ΝΑ ΜΗ Σ ΕΧΑΣΑ ΠΟΤΕ ΝΑΜΑΣΤΕ ΠΑΛΙ
Ο ΧΡΟΝΟΣ ΑΔΥΝΑΜΟΣ ΝΑ ΦΘΕΙΡΕΙ
ΤΑ ΑΝΑΛΑΦΡΑ ΛΑΜΠΕΡΑ ΜΑΤΙΑ ΣΟΥ
ΠΟΥ ΣΤΕΚΟΥΝΕ ΣΗΜΑΙΑ ΣΤΑ ΟΝΕΙΡΑ ΜΟΥ.

ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΜΕ ΠΙΑΝΕΙ ΠΟΥ ΔΕ ΣΕ ΒΛΕΠΩ
ΝΑ ΕΜΠΝΕΥΣΘΩ ΝΑ ΣΕ ΥΜΝΗΣΩ
ΝΑ ΝΟΙΩΣΩ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ ΣΟΥ ΤΟ ΚΥΜΑ
ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΤΟΥ ΝΑ ΚΟΛΥΜΠΗΣΩ.

ΣΑΝ ΝΑ ΜΗ Σ ΕΧΑΣΑ ΠΟΤΕ ΝΑΜΑΣΤΕ ΠΑΛΙ….
ΕΜΕΝΑ ΚΑΙ ΣΕΝΑ ΒΑΒΩ ΜΟΥ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ
ΝΑ ΜΑΣ ΧΩΡΙΣΕΙ ΚΑΝΕΝΑΣ ΜΑΥΡΟΣ ΟΚΤΩΒΡΗΣ
ΜΑ ΚΑΝΕΝΑΣ ΑΔΥΣΩΠΗΤΟΣ ΟΚΤΩΒΡΗΣ.

Πότε είναι διάολε το προσεχώς ;

Πότε είναι διάολε το προσεχώς ;

Η παιδική ηλικία είναι δύσκολη όχι μόνο για το ίδιο το άτομο αλλά και για τους τριγύρω του. Στη δεκαετία του ’80 κάτω από το τότε σπίτι της αδελφής μου, υπήρχε μια πινακίδα σε ένα υπό διαμόρφωση εμπορικό μαγαζί. Προσεχώς ανοίγουμε.
Ανυπομονούσα να μάθω τι ακριβώς σημαίνει το προσεχώς, τι είδους μαγικό μαγαζί θα άνοιγε, τι θα πωλούσε, τι μαγικά πράγματα θα αγόραζα, ίσως αυτό το μαγικό προσεχώς μου έδινε κάτι μαγικό που θα ταξίδευα πετώντας, θα άλλαζα τις εποχές, θα γύριζα το χρόνο πίσω και μπροστά, θα εξαφανιζόμουνα και θα εμφανιζόμουνα όποτε ήθελα, θα τους κορόιδευα όλους και όλα και θα ήμουν καπνός…
Προσεχώς ανοίγουμε. Επισκεπτόμουν συχνά την αδελφή μου, είχα και την ευκαιρία να πειράξω το νεογέννητο ανηψιό μου που προσεχώς και συνεχώς μεγάλωνε αλλά το άλλο προσεχώς αργούσε.
Ξάφνου, το μαγαζί κινούταν. Στη βιτρίνα είδα ξηρούς καρπούς προς προσεχώς πώληση. Απογοητεύτηκα για λίγο. Θα μου χάλαγε το όνειρο ο ξηρός καρπός ; σκέφτηκα. Απεναντίας, ήταν ένας ξηρός καρπός που θα τον ήξερα μόνο εγώ, θα τον έτρωγα μόνο εγώ και θα αποκτούσα τέτοιες και τόσες δυνάμεις που θα έκανα τα όνειρα μου πραγματικότητα. Θα πετούσα, θα εξαφανιζόμουν όποτε επιθυμούσα και για όσο επιθυμούσα. Ήμουν η χαρά της μάνας μου , δεν αγωνιούσε ποτέ (χα) για μένα, τώρα ειδικά…
Τα χρόνια πέρασαν. Ακόμα περιμένω το προσεχώς. Πάντως εγώ έμαθα να πετώ.

Ράσελ Μπ., Τα προβλήματα της φιλοσοφίας

Η φιλοσοφία, μ' όλο που
αδυνατεί να μας δώσει με βεβαιότητα την αληθινή
απάντηση στις αμφιβολίες που η ίδια γεννά, μπορεί
να υποβάλλει πολλές δυνατότητες που πλαταίνουν
το πνεύμα μας και το απελευθερώνουν από την
τυραννία του εθίμου. ΄Ετσι, ενώ μειώνει το αίσθημα
της βεβαιότητας για το πώς είναι τα πράγματα,
αυξάνει σε μεγάλο βαθμό τη γνώση μας για το πώς
είναι πιθανό να είναι αυτά. Παραμερίζει τον
αλαζονικό κάπως δογματισμό εκείνων που ποτέ δεν
ταξιδέψανε στις περιοχές της λυτρωτικής
αμφιβολίας και κρατά ζωντανό το αίσθημά μας του
θαυμασμού με το να μας δείχνει γνωστά πράγματα
κάτω από μια άγνωστη σκοπιά».

Ράσελ Μπ., Τα προβλήματα της φιλοσοφίας

M.M.E :Ανάμεσα στο μύθο και στην πραγματικότητα

M.M.E :Ανάμεσα στο μύθο και στην πραγματικότητα

Δικαίως τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης έχουν χαρακτηριστεί ως κοινωνική μάστιγα, ως ‘’κοινωνικό ναρκωτικό’’, διότι έχουν τη δυνατότητα κατασκευής της πλαστής πραγματικότητας ή συγκάλυψής της και διαμορφώνουν ένα μονομερή και μεροληπτικό τρόπο σκέψης που δεν εξυπηρετεί τις σύγχρονες ανάγκες του ανθρώπου. Ενώ κυριαρχεί πληθώρα πληροφοριών, στην πραγματικότητα, ο κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται λιγότερα, με αποτέλεσμα να μη διαμορφώνει μια ολοκληρωμένη εικόνα της ενημέρωσης, που του παρέχεται
Αρκετές φορές η τηλεόραση προκαλεί στους μικρούς, αλλά και στα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, συναισθηματικές και γνωστικές επιδράσεις, χωρίς να δίνει την πραγματική εικόνα της ζωής. Δημιουργεί στους ανθρώπους, μέσα από τα διαφημιστικά κυρίως προγράμματα, ψεύτικες ανάγκες, μια εξωπραγματική πραγματικότητα που τους καθιστούν καταναλωτές αχρείαστων αγαθών και κίβδηλων ιδεών και αξιών
Μέσα από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης κατασκευάζεται ένα ψεύτικο μοντέλο της πραγματικότητας που δεν έχει καμιά επαφή, καμιά σχέση με την αληθινή όψη της ζωής. Αυτό το μοντέλο της ψευδαίσθησης προσφέρει στον άνθρωπο μια αυταπάτη, με το πρόσχημα πως θα ‘’βιώσει’’ πρωτόγνωρες εμπειρίες. Ο άνθρωπος καταναλώνει τα προϊόντα που προσφέρονται από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και έχει την αίσθηση πως κινείται σε χώρους διαφορετικούς από τους δικούς του, αποκτά μια κοινωνική ταυτότητα και θεωρεί πως παίζει κοινωνικούς ρόλους που στην αληθινή, στην καθημερινή του ζωή είναι ξένοι, άγνωστοι.
Η πραγματικότητα αυτή έχει βέβαια παγκόσμια διάσταση. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η Πάουντερμεϊκερ, το Χόλυγουντ κατασκευάζει όνειρα προσαρμοσμένα στην αμερικάνικη επιθυμία με την προσδοκία ότι κάποτε θα πραγματοποιηθούν. Με ηχητικά εφέ, με τη μουσική επένδυση, με τα πλούσια χρώματα, στην τηλεόραση ή στον κινηματογράφο, προβάλλει μια ψεύτικη απεικόνιση της πραγματικότητας, ο μεταμφιεσμένος ρεαλισμός, με αποτέλεσμα τα πρόσωπα και τα δρώμενα να μοιάζουν αληθινά. Ο θεατής που παρακολουθεί τα προγράμματα αισθάνεται πως οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων είναι ακριβώς όπως απεικονίζονται στην οθόνη, και είναι πραγματικές. Όπως σχολιάζουν και οι κυριότεροι εκπρόσωποι της Σχολής της Φρανκφούρτης, οι Αντόρνο και Χορκχάϊμερ, όσο πιο πιστά γίνεται η αντιγραφή της πραγματικότητας μέσω της οθόνης, τόσο πιο εύκολα εξαπατώνται οι άνθρωποι και δε διακρίνουν την πραγματικότητα από την ψευδαίσθηση
Συνεπώς, τα Μ.Μ.Ε κατασκευάζουν μια εξωπραγματική πραγματικότητα που οι ήρωες αυτών γεννιούνται υπεράνθρωποι, με υπερφυσικές δυνατότητες που ξεπερνούν το κάθε εμπόδιο με εξαιρετική ευκολία. Η τοποθέτηση αυτή σημαίνει πως τα κοινωνικά γεγονότα διαμορφώνονται και καθορίζονται από δυνάμεις που είναι έξω από τον άνθρωπο και πως η ανθρώπινη πράξη, η δράση του υποκειμένου δεν αποτελεί το κυρίαρχο στοιχείο της εξέλιξης του.
Αντίθετα, η τύχη, το φύλο, η ταξική καταγωγή είναι τα στοιχεία που καθορίζουν την πρόοδο της ανθρωπότητας, με αποτέλεσμα η ανθρώπινη ύπαρξη είτε να περιορίζεται είτε να μηδενίζεται και να εξαρτάται το μέλλον της από μεταφυσικές δυνάμεις
Και ενώ τα ΜΜΕ μπορούν και πρέπει να διαμορφώνουν προϋποθέσεις ενίσχυσης του δημοκρατικού ελέγχου της κοινωνίας πάνω στην εξουσία, εντούτοις στην πλειοψηφία τους υπηρετούν και αναπαράγουν μια φιλοσοφία που καλλιεργεί την αποστασιοποίηση του ανθρώπου από την ίδια τη ζωή και οδηγεί στην παραίτηση του από τη δυνατότητα να διαμορφώνει τη ζωή του, να έχει λόγο στα κοινωνικά, πολιτιστικά και πολιτικά δρώμενα να διεκδικεί και επιδιώκει τη συμμετοχή του στο κοινωνικό γίγνεσθαι.
Τα παραδείγματα χειραγώγησης της κοινής γνώμης και της παρουσίασης μιας πλασματικής πραγματικότητας από τα ΜΜΕ είναι πάμπολλα. Το 1982 μια δημοσιογράφος της «Washington Ρost» βραβεύτηκε για το εξαιρετικό ρεπορτάζ της για το μικρό Τζίμι, ένα οκτάχρονο ηρωινομανή... που δεν υπήρξε ποτέ. Στον πόλεμο του Περσικού ο Μike Deaver πρώην σύμβουλος επικοινωνίας του προέδρου Ρήγκαν επιστράτευσε την κόρη του Πρέσβη του Κουβέιτ στην Ουάσιγκτον για να υποδυθεί μια δήθεν Κουβετιανή νοσοκόμα που διηγόταν με λυγμούς και εξαντλητικές λεπτομέρειες τη βάρβαρη εισβολή Ιρακινών στρατιωτών στο μαιευτήριο της πόλης του Κουβέιτ και την αρπαγή των λεχώνων, αφού πρώτα τους απέσπασαν τα νεογέννητα που κείτονταν νεκρά στο πάτωμα. Όπως χαρακτηριστικά συνήθιζε να λέγει στους δημοσιογράφους του ο μεγιστάνας του αμερικανικού τύπου William Randolph Ηearst: «Μην αφήσετε ποτέ την αλήθεια να σας στερήσει μια ωραία ιστορία».
Χρήστος Σοροβέλης
Φιλόλογος

Oι Προσωκρατικοί ως διαμορφωτές της Αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας

Oι Προσωκρατικοί ως διαμορφωτές της Αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας

Οι Αρχαίοι έλληνες συνειδητοποίησαν ότι οι παραδοσιακές – δογματικές απόψεις για τη ζωή έχουν χρεοκοπήσει. Το πέρασμα από το μύθο στο λόγο αποτέλεσε σημαντική παράμετρος για να επικρατήσει η λογική. Να ερμηνεύεται η φύση με ορθολογισμό και να μην εναπόκειται το κάθε τι σε θεολογική προσέγγιση. Σταδιακά γεννήθηκε η αρχαία ελληνική φιλοσοφία τον 6ο αιώνα π.Χ που στη θέση της αυθεντίας της παράδοσης διατυπώθηκαν φυσικές θεωρίες με λογική συνοχή και συνέπεια. Οι προσωκρατικές θεωρίες βασίζονταν σε παρατηρήσεις των εμπειρικών δεδομένων σε συνδυασμό με την κριτική προσέγγιση της φυσικής πραγματικότητας. Προβάλλεται η ανάγκη ύπαρξης καθολικών αποδείξεων που δεν θα αμφισβητούνται εύκολα και θα αντέχουν στην κριτική. Προσπάθησαν να διαμορφώσουν μια επιστημονική – φιλοσοφική γλώσσα διατυπώνοντας έννοιες όπως τι είναι κόσμος , τι είναι κίνηση, τι είναι φύση, από πού προήλθε ο άνθρωπος.
Οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι αρχίζουν να χρησιμοποιούν επιστημονικούς όρους. Με τις θεωρίες τους οδηγούνται στον ορθολογισμό έχοντας ως σκοπό να βάλουν σε τάξη ένα νέο κόσμο που θα έχει τη δυνατότητα να συνδυάζει τις τεχνικές και πρακτικές δυνατότητες της εποχής με τη θεωρητική προσέγγιση των φυσικών και κοινωνικών προβλημάτων. Προσπάθησαν να απαντήσουν σε πολλά φυσικά θέματα, δίχως να προσωποποιούν τη φύση, ούτε δίνοντας της θεϊκές διαστάσεις και μορφές. Επαναστατικό χαρακτηρίζεται το πέρασμα από το μύθο στο λόγο που πρέπει να συσχετιστεί με τις κοινωνικές-πολιτικές εξελίξεις της εποχής. Συγκεκριμένα, η Μίλητος της Ιωνίας – ούσα πλούσια πόλη- πρωτοστάτησε στη διακίνηση των νέων ιδεών και σιγά- σιγά εγκαταλείπεται η κλειστή παραδοσιακή κοινωνία και παρουσιάζεται μια στροφή προς την ανοικτή κοινωνία.
Ειδικότερα ο Θαλής ,ο Αναξίμανδρος , ο Αναξιμένης προσπαθούν να ερμηνεύσουν τη φύση, τον κόσμο μέσω της παρατήρησης. Ερμηνεύουν τα φυσικά φαινόμενα , το σύμπαν κυρίως με επιστημονικούς όρους, χωρίς ωστόσο να λείπουν οι μυθολογικές αναφορές. Βρισκόμαστε στην αναγέννηση της φιλοσοφίας. Η φιλοσοφική τους θεώρηση εγκατέλειψε τις στερεότυπες δοξασίες της μυθικής παράδοσης και έδωσε λογικές – χωρίς πάντα να το καταφέρει- ερμηνείες στα προβλήματα του κόσμου. Διατύπωσαν κοσμοθεωρίες για το σύμπαν, την αστρονομία, τη φυσιολογία και ονομάστηκαν φυσικοί ή φυσιολόγοι. Ο Θαλής ο Μιλήσιος πίστευε ότι οι σεισμοί προέρχονται από την κίνηση του νερού , αφού η Γη επιπλέει πάνω σε αυτό. Αυτή η διαπίστωση φαίνεται σήμερα ανεδαφική αλλά προσπάθησε να δώσει μια λογική εξήγηση στο φαινόμενο των σεισμών, εγκαταλείποντας μυθοπλασίες και δεισιδαιμονίες. Ο Αναξίμανδρος πίστευε στην εξελικτική πορεία του ανθρώπινου γένους ότι από μια ζωική μορφή όμοια με του ιχθύος έφθασε στη σημερινή του μορφή. Ο Αναξιμένης ταυτίζει την ψυχή με τον αέρα και το πνεύμα θεωρώντας ότι ο κόσμος δημιουργήθηκε με τον αέρα και τις μεταβολές του. Ο Πυθαγόρας κάνει λόγο για την αθανασία της ψυχής, τη μετενσάρκωση και τη συγγένεια όλων των έμψυχων όντων. Ο Ξενοφάνης καταδικάζει τον ανθρωπομορφισμό των θεών και ασκεί κριτική στις παραδοσιακές θρησκευτικές πρακτικές αποδεχόμενος τον έναν και μοναδικό θεό. Ο Ηράκλειτος πίστευε ότι ο κόσμος έχει προαιώνια προέλευση από τη ζωντανή φωτιά. Ο Παρμενίδης θεωρεί ότι ο θάνατος δεν μας οδηγεί στην ανυπαρξία, υπάρχει η δυνατότητα επιστροφής μας, άρα δεν υπάρχει λόγος να το φοβόμαστε., δίνοντας μια υπαρξιακή διάσταση στη διδασκαλία του. Ο Ζήνωνας έκανε αναφορά στην ανυπαρξία της κίνησης θεμελιώνοντας τη διαλεκτική. Ο Εμπεδοκλής αναφέρει τέσσερα στοιχεία που καθορίζουν τις κοσμικές αλλαγές τη γη, το νερό, τη φωτιά και τον αέρα. Ο Αναξαγόρας θεωρούσε ότι ο νους του ανθρώπου αποτελεί βασικό στοιχείο της ύπαρξης του
Τη σχολή των Ατομικών αποτελούσαν ο Λεύκιππος και ο Δημόκριτος, καθώς αυτοί υπήρξαν οι εισηγητές της ατομικής θεωρίας.. Σύμφωνα με την ατομική φιλοσοφία η κίνηση αποτελεί βασικό στοιχείο της ύλης, δεν είναι δυνατόν να διαιρείται συνεχώς και αποτελείται από μικρά σωματίδια.. Ο Δημόκριτος αποδέχεται την ύπαρξη της κίνησης και την ύπαρξη του κενού αφού αποτελεί την προϋπόθεση για την κίνηση στο χώρο.

Χρήστος Σοροβέλης
Φιλόλογος

Mια διαφορετική κοινωνιολογική προσέγγιση : Ποιος σκότωσε το Σωκράτη ;

Mια διαφορετική κοινωνιολογική προσέγγιση :
Ποιος σκότωσε το Σωκράτη ;

Με το Σωκράτη (470-399 π.Χ) αρχίζει η ανθρωπολογική περίοδος της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας. Δεν ασχολείται –όπως οι προηγούμενοι φιλόσοφοι – με τα μεταφυσικά θέματα αλλά εξετάζει τον άνθρωπο, το υποκείμενο και τις δυνατότητές του. Εξετάζει το κάθε τι από την άποψη του ηθικού αιτήματος και όλη η έρευνα του συσχετίζεται με τις ηθικές αρχές. Βασική θέση του Σωκράτη ήταν ότι η ηθική συνείδηση αποτελεί την ανθρώπινη φύση και πως οι ηθικές έννοιες που θεωρούνται οι κορωνίδες του ηθικού βίου των κοινωνιών υπάρχουν με λανθάνον τρόπο στην ψυχή όλων των ανθρώπων. Κατά συνέπεια, ο κάθε άνθρωπος έχει ένα αντικειμενικό κριτήριο του τι είναι αλήθεια και τι ψεύδος. Εκείνη τη χρονική περίοδο η Αθήνα βρισκόταν σε μια διαρκή πολιτική και οικονομική κρίση. Ο τριακονταετής πόλεμος ανατρέπει την ισχύουσα πολιτική δύναμη και ο πολιτικός στίβος δονείται από αλληλοσυκοφαντίες και εξοστρακισμούς. Μέσα σ’ αυτήν την κοινωνική αναταραχή ο υιός της Φαιναρέτης και του Σωφρονίσκου, ο Σωκράτης συνήθιζε να ασχολείται με αυτό που αγαπούσε : να ερωτά. Όλοι οι σοφοί, οι καλλιτέχνες της εποχής αγνοούσαν αυτό που αγνοούσε και ο ίδιος ο Σωκράτης, τι δηλαδή είναι ορθό και τι λανθασμένο. Γνώριζε πολύ καλά ότι υπερέχει αυτών ως προς το εξής : στην βαθειά του ανάγκη να αναζητήσει την αλήθεια με οποιαδήποτε κόστος, ακόμη και με το θάνατο του. Ένας τρελός αναρχικός στην Αρχαία Ελλάδα ή ένας αληθινός φιλόσοφος που έχει υπερβεί τις καθιερωμένες παραδοσιακές αντιλήψεις ; Ίσως τίποτα από όλα αυτά.
Ο Σωκράτης μέσα στην Αρχαία αγορά αγόρευε, δίδασκε τι είναι ηθικό, γιατί μια πράξη δεν είναι ηθική. Θεωρούσε ότι υπάρχει μία ηθική για όλους τους ανθρώπους που είναι αιώνια και βάση αυτής ερμηνεύεται το ηθικό και το ανήθικο. Πίστευε ότι ο κάθε Αθηναίος πρέπει να ερωτά τον εαυτό του τι είναι καλό και τι κακό και στη συνέχεια να αποφασίζει πως θα ενεργήσει. Ωστόσο ποιος καθορίζει αυτήν την αιώνια αρχή της ηθικής ; Και γιατί αυτή η ‘’αμετάβλητη’’ ηθική είναι πάντοτε προοδευτική και οδηγεί στην αλήθεια ; Γιατί το καλό του οικονομικά ισχυρού να είναι ή να μην είναι καλό για τον κάθε άνθρωπο ; Μήπως τελικά άθελα του ο Σωκράτης δημιούργησε έναν απαισιόδοξο Αθηναίο που δεν εμπιστεύεται το διπλανό του παρά μόνο τον εαυτό του;
Θεωρούσε ότι η αυτάρκεια είναι σημαντικό χαρακτηριστικό στην εξέλιξη της προσωπικότητας του ατόμου. Η ίδια του η ζωή ήταν υπόδειγμα των λεγόμένων του. Κυκλοφορούσε με παλιά ρούχα και εξέφραζε την άποψη ότι σημασία έχει η ηθική ολοκλήρωση και λιγότερο ή καθόλου τα υλικά αγαθά. Η αριστοκρατία της εποχής του μόνο εχθρό δεν θα τον θεωρούσε. Δεν αντικρούει τα οικονομικά της συμφέροντα, δεν παρακινεί τον Αθηναίο πολίτη να διεκδικήσει τα αγαθά της φύσης που είναι κοινά για όλους. Ίσως να μην έκανε ο Σωκράτης αυτές τις πονηρές σκέψεις, ωστόσο τα λεγόμενα του καθενός αποτελούν πολιτική πράξη. Αλήθεια, υπάρχει απόλυτη και αιώνια ηθική ;
Σύμφωνα με το Διογένη το Λαέρτιο, ο Σωκράτης παρακινούσε το μαθητή του Χαρμίδη να πολιτευθεί με τους Ολιγαρχικούς στο κίνημα του 404 π.Χ που σηματοδοτεί την ανατροπή της Δημοκρατίας. Η καταδίκη του στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο ήταν περίπου βεβαία. Οι Αθηναίοι πολίτες ψήφισαν εναντίον του, όχι μόνο από κάποια προσωπική εμπάθεια, ούτε γιατί προωθούσε έντεχνα την αμφισβήτηση του Θεού. Άλλωστε ο ίδιος έκανε λόγο για το δαιμόνιο και ποτέ δεν πήρε ξεκάθαρη θέση για την ύπαρξη ή όχι του Θεού. Καταψηφίστηκε διότι οι πολίτες έκριναν σύμφωνα με τους δημοκρατικούς θεσμούς πως οι παρεμβάσεις του Σωκράτη απειλούσαν να γκρεμίσουν τα θεμέλια της Δημοκρατίας. Ίσως οι Αθηναίοι πολίτες να σκέφτηκαν ότι οι φιλοσοφικές του ιδέες συνδέονται με την Ολιγαρχία και πως ελλοχεύει ο κίνδυνος επανεμφάνισης της.
Η καταδίκη του Σωκράτη είναι ένα από τα πολλά διανοητικά αμαρτήματα που συντελέστηκαν στην παγκόσμια Ιστορία. Δεν καταδικάστηκε ο συντηρητισμός ή ο προοδευτισμός του Σωκράτη αλλά η ελευθερία της έκφρασης και της φιλοσοφικής αναζήτησης.
Χρήστος Σοροβέλης
http://sorovelis.blogspot.com/
Φιλόλογος